Wednesday, August 28, 2013

არასოდეს გამიშვა

თვეების ან წლების წინ წაკითხულ წიგნზე წერა ძნელი აღმოჩნდა, ამიტომაც შემიმცირდა პოსტები. არადა, არაერთი წიგნი დგას კუთვნილი პოსტის რიგში, მათ შორის საყვარელი წიგნებიც. რაც არის, არის: დღეს ერთ მათგანზე დავწერ, მით უმეტეს, რომ მასზე ჩანაწერი კითხვის პროცესშივე გავაკეთე სხვა ბლოგისთვის, სადაც ვამბობდი:

"ხანდახან უცნაურად ემთხვევა ერთმანეთს მოვლენები. მაგალითად, კითხულობ წიგნს, რომლის სათაურიც უცებ მთელ შენს აწმყოს ერგება ქუდად. შეგიძლია ყველაფერს მიუსადაგო – ყველა სიტუაციას, ყველა სურვილს, ყველა სათქმელს. მარტოდ დატოვების შიში ალბათ ყველაზე დიდი შიშია, რაც კი არსებობს. გეშინია, რომ გაგიშვებს ხელს სიზმარი, დღე, ჯანმრთელობა, წარმატება, ადამიანი, სიყვარული. და თუ ღმერთი სიყვარულია, ღმერთიც. გგონია, მერე აღარაფერი დაგაკავებს, უწონო გახდები, ვერ მიმაგრდები ნიადაგზე თავიდან აღმოსაცენებლად, რადგან არ იარსებებს ნიადაგი. გგონია, ყველაფერი ხელის გაშვებით მთავრდება. ყველაზე დიდ ხელის გაშვებად კი გარდაცვალება მიგაჩნია, რადგან ამ ამბის გაგრძელებისა მიახლოებითაც არაფერი იცი – გარდმოცვლილები არ გინახავს. არავის ჰქონია შენს ირგვლივ უკან დასაბრუნებელი ბილეთი.
წიგნი ჯერ არ წამიკითხავს ბოლომდე. ზუსტად ვიცი, მყავს ადამიანები და მაქვს გრძნობები, რომლებსაც მინდა ვუთხრა: ”არასოდეს გამიშვა”.

"არასოდეს გამიშვა" კაზუო იშიგუროს წიგნია, რომელიც სხვადასხვა უცხოური  გამოკითხვებით დასახელდა 21-ე საუკუნის 20 საუკეთესო პროზაულ წიგნსა და ყველა დროის 100 საუკეთესო წიგნს შორის. იშიგურო იაპონური წარმოშობის ბრიტანელი მწერალია, ბუკერის პრემიის მფლობელი. წიგნის მიხედვით გადაღებულ ფილმს ვეღარ ვუყურე – პირველივე კადრებიდან მივხვდი, რომ ჩემი წარმოსახვის დამსხვრევა არ მინდოდა და გამოვრთე :) ეს არის წიგნი ადამიანებზე, რომლებიც გარკვეული მიზნის გამო არიან შექმნილები. ქართულად ერთი საინტერესო სერიისთვის ითარგმნა, თუმცა, მგონი ამ წიგნით შეწყდა კიდეც მისი გამოცემა.

Wednesday, August 14, 2013

ლურჯწვერა

წიგნის სათაური ბავშვობაში დაგაბრუნებთ, თუკი იმხანად შარლ პეროს ზღაპრებს კითხულობდით. ამელი ნოტომმა სწორედ ამავე სახელწოდების მქონე ცნობილი ზღაპრიდან გამოადნო თავისი უახლესი რომანი.
წიგნის ფაბულა ისეთია, როგორც ზღაპარში: მდიდარი, ასკეტი მამაკაცი ეძებს თანამობინადრე ქალებს, რომლებიც დროთა განმავლობაში მის სასახლეში უგზო–უკვლოდ უჩინარდებიან. დგება მეცხრე, ოქროსფერი ქალის რიგი, თუმცა ის კოლექციონერზე მოხერხებული აღმოჩნდება.

ტექსტი მასში აღწერილი საღამოების აუცილებელი ატრიბუტის – საუკეთესო ფრანგული შამპანურის მსგავსად შუშხუნაა და თითქმის მთლიანად აგებულია სხარტი და ირონიული დიალოგებით. ისეთი შეგრძნება მქონდა, რომ ავტორი რომანის წერისას თავადაც შამპანურს წრუპავდა.

ეს არის წიგნი მარტოობის და ვალდებულებების შიშზე, ზღვარზე, რომელიც შეიძლება გადიოდეს სიყვარულსა და პირად მეს შორის, ცნობისმოყვარეობის დასაშვებ დოზაზე და ნდობის გამოცდაზე. აქ მამაკაცი ამტკიცებს, რომ მასაც აქვს უფლება, ჰქონდეს "საკუთარი ოთახი" – სივრცე, რომელსაც თავად ქმნის და სადაც უმყოფობას შეძლებს; კაცი თავს ღმერთად მიიჩნევს და აწესებს აკრძალულ ხილსა და სასჯელს მისი მოწყვეტისათვის. ის შეუდარებელი კულინარია და თერძი: ანუ ქმნის და რასაც ქმნის – მთელი გულით და მონდომებით. წიგნის მთავარი გმირი თვლის, რომ პირველად იყო კვერცხი, რომელშიც სამყარო ფეთქავდა და ოცნებობს, თავად იყოს ეს კვერცხი-სამყარო. კვერცხისგულისფერია ეს წიგნიც.

ზემოთ კოლექციონერი ტყუილად არ მიხსენებია. კითხვის დაწყებისთანავე ჯონ ფაულზის წიგნით განცდილი უსიამოვნო გრძნობა ამომიტივტივდა. ნოტომის და ფაულზის გმირებს ბევრი რამ აკავშირებთ, მათ შორის ფოტოგრაფია, როგორც სიყვარულის შეჩერებულ წამად ქცევის საშუალება.